
“Τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις”, είχε πει ο Ουμπέρτο Έκο αν και τα τελευταία χρόνια διαψεύδεται από την πραγματικότητα και τα Ελληνικά media μάλλον δεν το έχουν αντιληφθεί.
Η χωρίς προηγούμενο πυρκαγιά αυτού του Σαββατοκύριακου που άφησε μια τεράστια πληγή στην Αττική γη, βρήκε τα μέσα ενημέρωσης, και κυρίως τα κανάλια, απροετοίμαστα. Ας ρίξουμε μια ματιά στο τι έχει συμβεί από νωρίς το Σάββατο στις οθόνες μας…
Οκτώ το πρωί του Σαββάτου και ενώ ο καπνός είχε ήδη γίνει παραπάνω από εμφανής πάνω από την Αθήνα, κανένα τηλεοπτικό κανάλι δεν παρείχε ενημέρωση. Τα πιο ισχυρά αντανακλαστικά έδειξε ο ΣΚΑΙ που λίγο μετά της 9 βγήκε με μια συντονισμένη κάλυψη των γεγονότων. Γεφυρώνοντας ραδιόφωνο (με κάμερα στο studio) και τηλεόραση, ο σταθμός εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο το ανθρώπινο δυναμικό του που βρέθηκε γρήγορα στον τρόπο της καταστροφής. Είναι χαρακτηριστικό πως στο ρεπορτάζ συμμετείχε καθΆ όλο το διήμερο και ο ιδιοκτήτης του σταθμού κ. Γιάννης Αλαφούζος, που κατοικώντας στην περιοχή παρείχε κατατοπιστικές διευκρινίσεις και πληροφορίες.
Είναι προφανές ότι τις πρώτες αυτές ώρες ο ΣΚΑΙ ήταν ο αδιαφιλονίκητος νικητής των εντυπώσεων, περνώντας στην τηλεοπτική οθόνη τη μεγάλη εμπειρία από το ραδιόφωνο για στην κάλυψη αντίστοιχων γεγονότων. Ο σταθμός αξιοποίησε με τον καλύτερο τρόπο και το ελικόπτερο που διαθέτει, το οποίο με συνεχή ροή εικόνας «έντυσε» τη ραδιοφωνικού τύπου εκπομπή. Ταυτόχρονα ο ΣΚΑΙ προσπάθησε δειλά να κάνει ένα ακόμα βήμα, ζητώντας μέσω e-mail υλικό (βίντεο και φωτογραφίες) από τους τηλεθεατές.
Τα λοιπά κανάλια περιορίστηκαν αρχικά σε έκτακτα δελτία με συνοπτική ενημέρωση, με την… ειδησεογραφική ΝΕΤ να δίνει το παρόν αργά το μεσημέρι. Με την πάροδο του χρόνου όμως αντί η κατάσταση από πλευράς ενημέρωσης να «ομαλοποιείται» περάσαμε στο άλλο άκρο. Ο υπερβολικός ζήλος έφερε τα κλασσικά φραστικά κλισέ, τις τηλεφωνικές συνδέσεις με πανικόβλητους κατοίκους που μάλλον αποπροσανατόλιζαν και κυρίως τα ατελείωτα σενάρια τρόμου για πιθανές επεκτάσεις της φωτιάς. Στη μάχη των «μεγάλων», το Mega έδειξε να αιφνιδιάζεται και μάλλον να χάνει τη μάχη από τον ANT1. Έξω από τον πανικό τo Star, που κατά τα γνωστά έδωσε την ελάχιστη δυνατή πληροφορία μέσα από το δελτίο ειδήσεων και ελάχιστα έκτακτα, και συνέχισε (σχεδόν) κανονικά το πρόγραμμά του με ταινίες και cartoon.
Την Κυριακή και με την πλειοψηφία των δημοσιογράφων να έχουν επιστρέψει εσπευσμένα στις θέσεις τους από τόπους διακοπών τα κανάλια κάλυψαν τα γεγονότα με το συνήθη τρόπο. Τηλεφωνικές ανταποκρίσεις από δημοσιογράφους συνοδευόμενες από εικόνες που μετέδιδαν κάμερες στημένες στο ίδιο περίπου σημείο για όλα τα κανάλια. Στα μέτωπα της φωτιάς εμφανίστηκε το πρωινό δίδυμο του Mega, Δημήτρης Καμπουράκης και Γιώργος Οικονομέας κάνοντας επιτόπιο ρεπορτάζ δίπλα στις εστίες της φωτιάς. Στον ΑΝΤ1 επέστρεψε εσπευσμένα ο Νίκος Ευαγγελάτος, που από νωρίς το απόγευμα της Κυριακής ανέλαβε χρέη παρουσιαστή στο μαραθώνιο πρόγραμμα ενημέρωσης. Επανεμφανίστηκε στον Alpha και ο Νίκος Μάνεσης ενώ χρέη ρεπόρτερ ανέλαβε και ο Αντώνης Σρόιτερ από τον Αγ.Στέφανο.
Τι δεν είδαμε αυτές τις 48 ώρες; Δεν είδαμε τα κανάλια να αξιοποιούν τη δύναμη του Internet. ¶λλωστε το twitter με το γνωστό tag #grfires είχε πάρει φωτιά από νωρίς. Δορυφορικές φωτογραφίες, χάρτες με τα σημεία των μετώπων, φωτογραφίες από πολίτες έκαναν την εμφάνισή τους σποραδικά και μάλλον ως «εξωτικό» φρούτο. Αντιθέτως το CNN στις (σύντομες) μεταδόσεις του, είχε ενσωματώσει υλικό από την ενότητα I-Report (που υποβάλλουν οι επισκέπτες) και εντυπωσιακούς χάρτες του Google Earth με δεδομένα για τις φωτιές από τη NASA (δημόσια και δωρεάν διαθέσιμα).
Το πρωί της Δευτέρας βρίσκει στο στούντιο της ΝΕΤ το δυνατό ζευγάρι Λυριτζή-Οικονόμου (μια εβδομάδα νωρίτερα από το προγραμματισμένο), στο Mega τον Δημήτρη Τάκη, στον ΑΝΤ1 τους Καραμέρο-Χαριτάτο (στο στούντιο των ειδήσεων), στο ΣΚΑΙ τη Χριστίνα Βίδου και στον Alpha ένα πάνελ δημοσιογράφων.
Και ενώ αυτή τη στιγμή η ένταση της φωτιάς δείχνει να καταλαγιάζει, η αμφιβολία μας παραμένει περισσότερο φουντωμένη από ποτέ. Είναι άραγε τα Ελληνικά ΜΜΕ σε θέση να προσφέρουν ψύχραιμη και ουσιαστική ενημέρωση σε αντίστοιχες καταστάσεις κρίσεων;
Οκτώ το πρωί του Σαββάτου και ενώ ο καπνός είχε ήδη γίνει παραπάνω από εμφανής πάνω από την Αθήνα, κανένα τηλεοπτικό κανάλι δεν παρείχε ενημέρωση. Τα πιο ισχυρά αντανακλαστικά έδειξε ο ΣΚΑΙ που λίγο μετά της 9 βγήκε με μια συντονισμένη κάλυψη των γεγονότων. Γεφυρώνοντας ραδιόφωνο (με κάμερα στο studio) και τηλεόραση, ο σταθμός εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο το ανθρώπινο δυναμικό του που βρέθηκε γρήγορα στον τρόπο της καταστροφής. Είναι χαρακτηριστικό πως στο ρεπορτάζ συμμετείχε καθΆ όλο το διήμερο και ο ιδιοκτήτης του σταθμού κ. Γιάννης Αλαφούζος, που κατοικώντας στην περιοχή παρείχε κατατοπιστικές διευκρινίσεις και πληροφορίες.
Είναι προφανές ότι τις πρώτες αυτές ώρες ο ΣΚΑΙ ήταν ο αδιαφιλονίκητος νικητής των εντυπώσεων, περνώντας στην τηλεοπτική οθόνη τη μεγάλη εμπειρία από το ραδιόφωνο για στην κάλυψη αντίστοιχων γεγονότων. Ο σταθμός αξιοποίησε με τον καλύτερο τρόπο και το ελικόπτερο που διαθέτει, το οποίο με συνεχή ροή εικόνας «έντυσε» τη ραδιοφωνικού τύπου εκπομπή. Ταυτόχρονα ο ΣΚΑΙ προσπάθησε δειλά να κάνει ένα ακόμα βήμα, ζητώντας μέσω e-mail υλικό (βίντεο και φωτογραφίες) από τους τηλεθεατές.
Τα λοιπά κανάλια περιορίστηκαν αρχικά σε έκτακτα δελτία με συνοπτική ενημέρωση, με την… ειδησεογραφική ΝΕΤ να δίνει το παρόν αργά το μεσημέρι. Με την πάροδο του χρόνου όμως αντί η κατάσταση από πλευράς ενημέρωσης να «ομαλοποιείται» περάσαμε στο άλλο άκρο. Ο υπερβολικός ζήλος έφερε τα κλασσικά φραστικά κλισέ, τις τηλεφωνικές συνδέσεις με πανικόβλητους κατοίκους που μάλλον αποπροσανατόλιζαν και κυρίως τα ατελείωτα σενάρια τρόμου για πιθανές επεκτάσεις της φωτιάς. Στη μάχη των «μεγάλων», το Mega έδειξε να αιφνιδιάζεται και μάλλον να χάνει τη μάχη από τον ANT1. Έξω από τον πανικό τo Star, που κατά τα γνωστά έδωσε την ελάχιστη δυνατή πληροφορία μέσα από το δελτίο ειδήσεων και ελάχιστα έκτακτα, και συνέχισε (σχεδόν) κανονικά το πρόγραμμά του με ταινίες και cartoon.
Την Κυριακή και με την πλειοψηφία των δημοσιογράφων να έχουν επιστρέψει εσπευσμένα στις θέσεις τους από τόπους διακοπών τα κανάλια κάλυψαν τα γεγονότα με το συνήθη τρόπο. Τηλεφωνικές ανταποκρίσεις από δημοσιογράφους συνοδευόμενες από εικόνες που μετέδιδαν κάμερες στημένες στο ίδιο περίπου σημείο για όλα τα κανάλια. Στα μέτωπα της φωτιάς εμφανίστηκε το πρωινό δίδυμο του Mega, Δημήτρης Καμπουράκης και Γιώργος Οικονομέας κάνοντας επιτόπιο ρεπορτάζ δίπλα στις εστίες της φωτιάς. Στον ΑΝΤ1 επέστρεψε εσπευσμένα ο Νίκος Ευαγγελάτος, που από νωρίς το απόγευμα της Κυριακής ανέλαβε χρέη παρουσιαστή στο μαραθώνιο πρόγραμμα ενημέρωσης. Επανεμφανίστηκε στον Alpha και ο Νίκος Μάνεσης ενώ χρέη ρεπόρτερ ανέλαβε και ο Αντώνης Σρόιτερ από τον Αγ.Στέφανο.
Τι δεν είδαμε αυτές τις 48 ώρες; Δεν είδαμε τα κανάλια να αξιοποιούν τη δύναμη του Internet. ¶λλωστε το twitter με το γνωστό tag #grfires είχε πάρει φωτιά από νωρίς. Δορυφορικές φωτογραφίες, χάρτες με τα σημεία των μετώπων, φωτογραφίες από πολίτες έκαναν την εμφάνισή τους σποραδικά και μάλλον ως «εξωτικό» φρούτο. Αντιθέτως το CNN στις (σύντομες) μεταδόσεις του, είχε ενσωματώσει υλικό από την ενότητα I-Report (που υποβάλλουν οι επισκέπτες) και εντυπωσιακούς χάρτες του Google Earth με δεδομένα για τις φωτιές από τη NASA (δημόσια και δωρεάν διαθέσιμα).
Το πρωί της Δευτέρας βρίσκει στο στούντιο της ΝΕΤ το δυνατό ζευγάρι Λυριτζή-Οικονόμου (μια εβδομάδα νωρίτερα από το προγραμματισμένο), στο Mega τον Δημήτρη Τάκη, στον ΑΝΤ1 τους Καραμέρο-Χαριτάτο (στο στούντιο των ειδήσεων), στο ΣΚΑΙ τη Χριστίνα Βίδου και στον Alpha ένα πάνελ δημοσιογράφων.
Και ενώ αυτή τη στιγμή η ένταση της φωτιάς δείχνει να καταλαγιάζει, η αμφιβολία μας παραμένει περισσότερο φουντωμένη από ποτέ. Είναι άραγε τα Ελληνικά ΜΜΕ σε θέση να προσφέρουν ψύχραιμη και ουσιαστική ενημέρωση σε αντίστοιχες καταστάσεις κρίσεων;
*από το e-radio