«Αν δεν ήταν όπως ήταν, πώς θα θέλατε να ήταν;»«Ναι, από αύριο θα αρχίσουν οι τακτικές καθημερινές εκπομπές του "Τρίτου Προγράμματος". Πρώτοι και καλύτεροι θα βρουν άμεση και πλήρη ικανοποίηση οι θιασώτες και φίλοι της σοβαρής κλασικής μουσικής». Με αυτό το σημείωμα στο περιοδικό «Ραδιοπρόγραμμα», στις 18 Σεπτεμβρίου του 1954, παρουσίαζε ο λογοτέχνης Ανδρέας Καραντώνης την έναρξη του Τρίτου, ενός ραδιοσταθμού που θα μετέδιδε αποκλειστικά κλασική μουσική. Μισό αιώνα μετά το «Τρίτο Πρόγραμμα» συνεχίζει ακμαίο και δυνατό, προσηλωμένο στους μουσικούς (και όχι μόνο) στόχους του. Εστω κι αν εσχάτως μοιάζει σαν να ανοίγει κάπως τους μουσικούς του ορίζοντες. Με επίκεντρο πάντοτε την κλασική μουσική δεν διστάζει να παρουσιάζει και άλλα μουσικά είδη. Avant garde τζαζ και ροκ, όπερα, παραδοσιακή μουσική απa όλο τον κόσμο κ.ά. χωρίς φυσικά να λείπουν οι εκπομπές για το θέατρο και την ποίηση, οι εκπομπές λόγου, Ιστορίας κ.ο.κ. Το γεγονός αυτό έχει δημιουργήσει κάποιες αντιδράσεις ανάμεσα στους φανατικούς ακροατές του σταθμού που τον θέλουν να παραμένει ως έχει, επικεντρωμένος πλήρως στον κλασικό του προσανατολισμό. Εξ ου και ο διάλογος που ξεκινήσαμε στο ΤετΡάδιο και στον οποίο, όπως βλέπετε δίπλα, ανταποκρίθηκαν πολλοί αναγνώστες της «Ε». Ο πρωινός παραγωγός του Τρίτου Προγράμματος Διονύσης Μαλλούχος θεωρεί πως το ερώτημα είναι παραπειστικό και ότι το Τρίτο δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση ένα κλειστό ραδιόφωνο κλασικής μουσικής: «Μήπως το ερώτημα έχει ήδη απαντηθεί;» μας λέει. «Θέλω να θυμίσω ότι εδώ και χρόνια υπάρχουν τακτικές εκπομπές του Τρίτου που δεν έχουν καμία σχέση με την κλασική μουσική. Εκπομπές που παίζουν μόνον ελληνικά τραγούδια ή τζαζ, εκπομπές mixed & underground. Αλλες παρουσιάζουν ελαφρά μουσική, άλλες ροκ και άλλα συναφή. Χώρια τις λογοτεχνικές, θεατρικές, ιστορικές, κινηματογραφικές εκπομπές ή εκείνες με τα παραμύθια και τις συνεντεύξεις». Και καταλήγει: «Θα αντέστρεφα την ερώτηση: Μπορεί κάποιος καλοπροαίρετος να μου δείξει έστω μία εκπομπή στην οποία θα είχε τη δυνατότητα να ακούσει ένα μεγάλο (σε σημασία και σε διάρκεια) κλασικό μουσικό έργο;» Πάντως, ο συντάκτης του «Ραδιοπρογράμματος» χωρίς να το γνωρίζει πήρε θέση ήδη από το 1954: «Τέσσερις συνεχείς ώρες κλασικής μουσικής δεν είναι λίγο», έγραφε στην κατακλείδα του σημειώματός του. «Περισσότερες δεν θα μπορούσε να αντέξει ούτε ο ίδιος ο Βάγκνερ».
Κωνσταντίνος Α. Λυγνός (μέλος της Ενωσης Ελλήνων Μουσουργών, εκδότης του περιοδικού «ΠΟΛΥΤΟΝΟΝ»)
«Πριν από μερικά χρόνια μια καμπάνια της "Ελευθεροτυπίας" απέτρεψε το τότε σχεδιαζόμενο κλείσιμο του Τρίτου. Ας ελπίσουμε ότι και ο διάλογος αυτός ξεκινά με σκοπό τη βελτίωση του προγράμματος και όχι κάτι άλλο. Αν κανείς θέλει επιγραμματικά να προτείνει ένα μοντέλο για το πώς πρέπει να είναι το Τρίτο αυτό υπάρχει. Είναι το Τρίτο της εποχής Χατζιδάκι. Βασικό χαρακτηριστικό του ο "μουσικός πλουραλισμός": παράλληλα με την "παραδοσιακή" -ας το πούμε έτσι- "κλασική μουσική" να υπάρχει η καλή και καταξιωμένη τζαζ, εξω-ευρωπαϊκές μουσικές, σύγχρονα πειραματικά ρεύματα, εκπομπές λόγου, μουσική από το θέατρο και τον κινηματογράφο κ.λπ.».
Νίκος Σέργης (δρ Φιλοσοφίας)
«Εγώ είμαι "οπαδός" της πιο "συντηρητικής" άποψης. Το Τρίτο υποβαθμίζεται συστηματικά τα τελευταία χρόνια και οι αμφιβόλου κατεύθυνσης πειραματισμοί θα συντελέσουν στην παρακμή του. Είναι σαφής νομίζω η έλλειψη οράματος του διευθυντή και η "δημοσιοϋπαλληλική" νοοτροπία».
Την εποχή του Χατζιδάκι
Ιάκωβος Κονιτόπουλος (συνθέτης - μαέστρος, έφορος του Δ.Σ. της Ενωσης Ελλήνων Μουσουργών)
«Η μεγάλη "επανάσταση" στο Τρίτο έγινε από τον μεγάλο Μάνο Χατζιδάκι. Πάντα με σεβασμό στην κλασική - "σοβαρή" μουσική, την ποίηση, την Τέχνη. Το έργο του Χατζιδάκι προσπάθησαν να συνεχίσουν και οι μετά από αυτόν διευθυντές. Αντιθέτως, ο τελευταίος διευθυντής παραλύει το δημιουργικό οργασμό, περιορίζει τις ζωντανές μεταδόσεις σε μεταδόσεις μόνο από το εξωτερικό, κόβει πολλές άριστες εκπομπές της αποκαλούμενης "σοβαρής" κλασικής μουσικής, ενώ παράλληλα εισάγει προγράμματα λαϊκής κι "ελαφράς" μουσικής».
Μιχάλης Ανδρονίκου
«Θα ήταν καλό να ακούγεται περισσότερη έντεχνη (λόγια) ελληνική μουσική όλων των εποχών για να αρχίσει να αποκτά συνείδηση ο Ελληνας ακροατής της εξέλιξης και της διαφορετικότητάς της».
Χρήστος Σαμαράς (καθηγητής Σύνθεσης, Σχολή Καλών Τεχνών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο)
«Το Τρίτο Πρόγραμμα έρχεται διαχρονικά να αναδείξει ιστορικές πτυχές των μελών της έντεχνης ή κλασικής μουσικής, ταυτόχρονα όμως μας υποδεικνύει να κατανοήσουμε ότι η έντεχνη μουσική δεν έχει αυτοεξοριστεί σ' αυτόν τον τόπο, αλλά συμμετέχει ενεργά και ισότιμα στο παγκόσμιο πολιτιστικό γίγνεσθαι. Αυτή η θεώρηση είναι μέσα στα τόσα χρόνια ύπαρξης του Τρίτου ένα αντίδοτο στα χίλια-μύρια όσα αρνητικά υφίστανται στην ελληνική πραγματικότητα, αλλά κι ένας ουσιαστικός λόγος θεμελίωσης της ελληνικής έντεχνης παράδοσης, που θεωρώ ότι κάποια έργα της είναι εφάμιλλα της ευρωπαϊκής παράδοσης. Συγχαρητήρια στο Τρίτο Πρόγραμμα για το σημαντικό έργο που προσφέρει στον τόπο μας συμβάλλοντας καθοριστικά στην ισότητα της διαφορετικότητας».
Νίκος Γιαμαλής (καθηγητής μουσικής, συνθέτης)
«Τα προγράμματα του Τρίτου θα πρέπει να είναι μια επιλεγμένη ποικιλία από όλα τα είδη με κριτήριο επιλογής την ποιοτική πορεία των δημιουργών τους και των ερμηνευτών τους και όχι την εμπορικότητα που τις περισσότερες φορές στηρίζεται σε διαφημιστικά κόλπα και τεχνάσματα».
Αλέξανδρος Χαρκιολάκης (μουσικολόγος)
«Θεωρώ αναγκαίο το Τρίτο Πρόγραμμα να παρουσιάζει έντεχνη-κλασική μουσική».
Ακης Γεροντάκης (μουσικός)
«Τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από αυτό που είναι, όπως είναι».
Λέανδρος Αρβανιτάκης
«Θα ήθελα να διατηρήσει τον κλασικό χαρακτήρα του. "Κλασικό" όμως με την ευρύτερη σημασία του όρου. Κλασικό είναι ό,τι αντέχει στο χρόνο και εξακολουθεί να αρέσει, όχι από νοσταλγία, αλλά για τις ποιοτικές αρετές του. Π.χ. οι Beatles είναι κλασικοί όπως και τα blues της Νέας Ορλεάνης και η bebop Jazz. Αυτά κάλλιστα χωρούν στο Τρίτο. Οι Beatles διαλύθηκαν πριν 40 χρόνια και ο Rachmaninoff πέθανε πριν 65 χρόνια».
Φανή Κοσώνα
«Θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι η κλασική μουσική στην Ελλάδα είναι "προστατευόμενο είδος". Ας κρατήσουμε λίγο χώρο γι ' αυτό που τείνει να εκλείψει».
Φίλιππος Τσαλαχούρης (συνθέτης)
«Προσωπικά έχω ενοχληθεί που τελευταία το Τρίτο μεταδίδει τραγούδια και άλλα σχετικά. Θα πρέπει να παραμείνει πομπός κλασικής μουσικής, τζαζ, θεάτρου και ποιητικού λόγου».
Νίκος Αδρασκέλας (πιανίστας)
«Το Τρίτο από τριετίας τουλάχιστον αργοπεθαίνει. Από τη στιγμή που η διοίκηση του προγράμματος άλλαξε, έχασε την προσωπικότητά του και σαν αδέσποτο σκυλί περιφέρεται ανάμεσα σε ποιοτική μουσική, καλές στιγμές υποχρεωτικών EBU μεταδόσεων, κουλτουριάκων λαϊκό-ποπ, μερικών ζωντανών και ζωηρών εκπομπών και διάφορων άλλων ψευτοφιλοσοφημένων προγραμμάτων. Η κλασική μουσική είναι απούσα τις περισσότερες ώρες. Ενα ραδιοφωνικό ζόμπι έχει καταντήσει το Τρίτο».
Γιώργος Βλαστός
(PhD Musicologist)
«Θεωρώ αυτονόητη την ύπαρξη ενός σταθμού που θα αφιερώνει το πρόγραμμά του στη λεγόμενη κλασική μουσική. Τώρα, εάν θα περιλαμβάνει κι άλλα είδη μουσικής (έθνικ, τζαζ κ.ά.) αυτό μπορεί να γίνει έως ένα βαθμό τέτοιο που να μην αλλοιώνει τον αμιγώς κλασικό χαρακτήρα του».
Θέμης Ζαφειρόπουλος
(μηχανικός ήχου)
«Το Τρίτο πρέπει να είναι ένα σχεδόν αμιγώς κλασικό πρόγραμμα, όπως τα France Musiques και BBC 3».
Τάκης Χατζής
«Φτάνει πια, κύριε Παπαδημητρίου, αφήστε την τελευταία πυγολαμπίδα πολιτισμού». *
Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ *από την εφημ. "Ελευθεροτυπία" 5.4.2008
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου